Bugün internet pazarında var olan on binlerce yeni nesil web sitesinin önemli bir kısmı üyelik kaydı alarak kullanıcılarına hizmet sunuyor. Fakat yeni açılan servislerde, kullanıcıyı servise kayıt olmaya ve sürekli kullanmaya teşvik etme konusunda çok ciddi strateji hataları olduğunu düşünüyorum.
Yeni nesil web servislerinin çoğunun kaderi, büyük bir sitede/blogda duyurulduktan sonra 1-2 günde binlerce ziyaretçi tarafından akına uğraması, çok şanslıysa slashdot & digg effect gibi durumlara düşmesi, daha sonradan bir önceki günün karekökü şeklinde azalan ve nihayetinde 1 ay sonra iki basamaklı ziyaretçi sayılarına ulaşıyor olması oluyor. Google Analytics kullananlar da bilir ki bu servislerde en çok ziyaret edilen sayfa ana sayfa olup kullanıcıların %90’dan fazlası sadece ana sayfaya bakıp çıkarlar.
Elbette bu kısım biraz da üzerine çok düşülmemiş ve gelecek planı iyi kurgulanmamış web servislerinin yaşadığı kaderdi. Üzerine belli bir yatırımda bulunulan ve emek gösterilerek pazarlama & tanıtımıyla uğraşılan bir projenin kaderi böyle olmaz. Fakat yine de kullanıcıyı servisinizden kaçırmak için elinizden geleni yapabiliyorsunuz.
Bir kullanıcıyı, hoşuna giden bir web servisine bağlayacak olan önemli faktörlerden biri de kayıt-giriş (authentication) sisteminin kolaylığıdır. Bu tür bir çok etmen bir araya gelip kullanıcının siteye olan engagement‘ını artırıyor ve siteye daha çok sadık olmasını sağlıyor. Formunda doğum gününden medeni hâle, şehirden hobilerinize kadar serviste hiç kullanılmayacak bir formu kullanarak kayıt olduğunuzu düşünün. Özellikle bilgisayar ile çok haşir neşir olmayan bir kullanıcı, sitenize muhtaç değil ise bu formu gördüğü an kaçmaya hazır durumdadır. :) Kayıt olma işlemine sabreden bir kullanıcıyı yine de kaçırma imkânınız var. “Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize giden linke tıklayınız.” Web girişimcileri olarak servisimizde _site reliability engineer_lar çalıştırmıyorsak gönderilen e-postanın spam filtrelerine takılıp takılmadığından emin olamayız. Yine de başarılı bir e-posta gönderisi yapsanız da sitenize kullanıcı gerçekten muhtaç değilse, siteniz çağın trendi değilse kullanıcınızı kaçırmak üzeresiniz demektir :) Kullanıcı e-posta adresine gelen aktivasyon linkine tıkladı, ve TA-DA. :) Karşısında bir giriş formu duruyor. Önemsiz bir site için uydurma bir şifreyle kaydolduğu bir siteye sonradan dönen bir kullanıcı şifresini hatırlamazsa o an o kullanıcının kaçtığına emin olabiliriz. Bunun yerine gördüğüm başarılı servisler aktivasyon token’larını login token’ları olarak kullanıyorlar ve kullanıcı sisteme giriş yapmış oluyor.
Bir diğer önlemlerden biri de kullanıcı sisteme giriş yaparken default olarak “Beni Hatırla” seçeneğini seçili hâle getirmek ve cookie (çerezlerin) son kullanma tarihlerini mümkünse 2-3 yıl sonraya ayarlamak olacaktır. Örneğin güvenliğe önlem veren Yahoo!’nun Beni Hatırla sisteminin “2 hafta” sonra otomatik olarak beni unut sistemine dönüşmesi benim görüşüme göre ciddi bir strateji hatası. Fakat Yahoo, Google, Facebook gibi büyük servislere insanlar muhtaç oldukları için bu konuda servislerin zorunlulukları yok elbette :)
Benim değinmek istediğim asıl nokta, büyük ve önemli bir servis geliştiriyor olsanız bile kullanıcı kayıtlarını OpenID veya OAuth** **gibi yöntemlerle almanız olacaktır. Bu sistemler size kullanıcının %90 ihtimalle kullandığı servislerden biriyle sitenize 1-2 tıklamayla hiçbir şey yazmadan kayıt olabilmelerini sağlayacaktır. Bunun yanında dezavantajı ise size sınırlı ayrıntıda bilgi sunmasıdır fakat siz daha sonradan servisinizde oturum açıldığında kullanıcıyı profil bilgilerini doldurmaya teşvik edecek şekilde progress bar gibi kampanya ibareleri koyabilirsiniz. Bu şekilde kullanıcılar da sitenize örneğin Facebook Connect ile bağlandıklarından sadece facebook oturumlarının açık olması durumunda sitenize girdiklerinde “Facebook ile Giriş Yap” düğmesine tıkladıkları anda servisinize oturum açmış olacaklardır ve kullanıcılara şifre ezberletme gibi sorunların da önüne gelmiş olacaksınız.
Bunlara örnek olarak Playalike, Stack overflow, FriendFeed gibi servislerin kayıt ve giriş sistemleri gösterilebilir. Bugün siz de kullanıcılarınızın %90’ının en az birine sahip olduğu Google Accounts(Gmail), Facebook, Twitter, FriendFeed, Yahoo, AOL, Wordpress.com, Blogger, Verisign, LiveJournal gibi servislerdeki hesaplarını kullanarak sitenize kayıt olmalarını ve bağlı kalmalarını sağlayabilirsiniz ;)
Siz de bu konudaki görüşlerinizi de duymak isterim.
(Yazıdan alıntı yaparken yazarın adı ve yazının adresini vermeyi unutmayınız)
Leave your thoughts